Me
zhvillimin e teknologjisë së informacionit dhe komunikimit, komunikimi në
internet po bëhet më aktiv sesa takimet ballë për ballë në jetën e përditshme.
Ky komunikim në internet eshte duke u zhvilluar me hapa galovante,
përshpejtohet, veçanërisht pasi shpërndarja dhe përdorimi i smartphone-ve bëhen
më të përhapura. Ne hapësirën kibernetike,kjo menyrë e të komunikuarit ka
avantazhin që njerëzit të jenë në gjendje të jenë në kontakte në çdo moment,
kudo përtej kohës dhe vendit, ndërsa shkaktojnë një larmi pasojash te panumerta
. Tipikja është ngacmimi në internet, i cili është një problem serioz për
adoleshentët që kanë komunikim aktiv . Analiza statistikore nga studimet më të
fundit kanë arritur në perfundimin se lloji më i madh i ngacmimit në internet
midis adoleshentëve është abuzimi verbal i cili është mesazhi I menjëhershëm.
Për më tepër, format më të shpeshta të viktimave të ngacmimit në internet dhe
autorëve të ngacmimit në internet ndodhin midis individëve. Por nuk mjaftohet
me kaq. U analizua korrelacioni midis marrëdhënieve ndërpersonale të
adoleshentëve dhe shkallës së përvojës në ngacmim në internet dhe u analizuan
faktorë të ndryshëm të ngacmimit në internet, siç janë faktorët psikologjikë.
Si rezultat, u zbulua se ndërveprimi me prindërit dhe besueshmëria e miqësisë
kanë një korrelacion negativ me përvojën e ngacmimit në internet.
Shoqëria moderne tashmë ka një marrëdhenie shumë të ngushtë me teknologjinë e
informacionit si dhe nendegët e saj ,pra teknologjia inteligjente e shume te
tjera . Sidoqoftë, ndërsa këto teknologji na ofrojnë përfitime të ndryshme, ato
gjithashtu shkaktojnë ndikime të ndryshme negative. Ndër ndikimet e ndryshme
negative, ngacmimi në internet është tipik, duke na shkaktuar jo vetëm probleme
mendore, por edhe sociale dhe ekonomike. Sidomos për adoleshentët, vlerat dhe
personalitetet e të cilëve nuk janë përcaktuar ende, devijimet nga hapësira
kibernetike shkaktojnë një sërë problemesh, duke përfshirë ketu dhe ndërhyrjet
akademike. Me popullarizimin e telefonave inteligjentë, adoleshentët gjithnjë e
më shumë zotërojnë dhe përdorin smartphone. Kështu, ngacmimi në internet mund
të jetë një fenomen më serioz shoqëror në të ardhmen për adoleshentët dhe
kërkon parandalimin dhe trajtimin e duhur.
Bullizmi virtual ose sic njihet ndryshe ,kibernetik ,nga adoleshentet
perfshihen përkatësisht nxënës të shkollës fillore, 9-vjecare por edhe te
shkollës së mesme . Ndër llojet më të zakonshme të ngacmimit ne internet mund
te permendim dhunen verbale dhe forma me e zakonshme ndodh mes individeve .
Ngacmimi në internet është përcaktuar si “një akt ose një fenomen që
ngacmon vazhdimisht një person specifik në botën kibernetike”. Me fjalë të
tjera, kjo i referohet veprimit të ngacmimit të vazhdueshëm të një kundërshtari
duke përdorur mesazhe të smartphone, mesazhe me tekst të telefonit celular dhe
mjete të tjera të komunikimit në internet si SNS (Shërbimi i Rrjetit Social)
posta elektronike dhe tabela elektronike të buletinit. Nga ana tjetër, kur një
veprim i ngacmimit në internet zgjerohet më tej, ai mund të përhapë
informacione të rreme në lidhje me viktimën ose të ekspozojë informacionin
personal të viktimës në site të paligjshme ose të pahijshme siç janë faqet e
trafikimit seksual. Një abuzim dhe shpifje e tillë verbale në internet është e
vështirë të fshihet plotësisht sepse kaq shumë njerëz shikojnë dhe përhapin
informacionin në të njëjtën kohë. Gjithashtu eshte një problem serioz shoqëror
që përhapet gjerësisht në një periudhë të shkurtër kohe, duke shkaktuar
tronditje vizuale nga videot dhe fotografitë e përbëra.
Ngacmimi në internet përfshin komente ose mesazhe të dëmshme, foto poshtëruese
ose foto të përbëra dhe të gjitha veprimet që mund të shkaktojnë shqetësim për
palën tjetër, të tilla si postimi i videoklipeve ose bombave me tekst (mesazhe,
që është një akt i dërgimit të shumë mesazheve me tekst në të njëjtën kohë),
bllokim masiv i lajmëtarëve, refuzim kolektiv i kërkesave për miqësi, ndjekje
dhe përhapje e informacioneve të rreme. Ky ngacmim në internet ka një larmi
karakteristikash sepse bëhet në një hapësirë virtuale të quajtur hapësirë
kibernetike, ndryshe nga bota reale ku ngacmimi është drejtpërdrejt ballë për
ballë. Ndërsa ngacmimi në internet bëhet përmes shërbimeve të ndryshme të
ofruara nga pajisjet dixhitale, ajo bëhet në një larmi formatesh dhe metodash,
në varësi të llojeve të ndryshme të komunikimit që ofrojnë shërbimet dixhitale.
Për më tepër, përhapja është shumë e shpejtë pasi jo vetëm i dorëzohet
menjëherë viktimës sipas atributeve të rrjetit që lidhen në kohë reale, por
gjithashtu, pasi të postohet, abuzimi verbal ose shpifja përhapet shpejt përmes
klonimit pa kufizime kohe ose vendi. Bullizmi mund të bëhet në çdo kohë përmes
botes elektronike, kështu që viktimat kanë gjasa të pësojnë dhunë pa kriter
gjatë gjithë kohës. Kësaj i shtohen tronditjet audiovizive si videot, fotot dhe
regjistrimet me zë; intensiteti i dhunës bëhet edhe më i madh. Me ngacmim në
internet, është gjithashtu e vështirë të përcaktohet se kush është autori në të
vërtetë sepse kryesi mund të vjedhë një identitet nga një shërbim në internet
ose të hapë një adresë emaili anonim për të fshehur identitetin e tij ose të
saj. Njëkohësisht, në shumicen e situatave të këtilla ndodh që ngacmimi në
internet do të zhvillojë një aspekt më brutal pasi është e vështirë për autorët
e krimit të njohin me saktësi se sa dhimbje vuan viktima sepse nuk janë ballë
për ballë. Në veçanti, ngacmimi në internet midis adoleshentëve është i
vështirë për tu zbuluar siç duhet nga të rriturit, siç janë prindërit dhe mësuesit,
kështu që është e mundimshme ta pikasesh që viktima po vuan nëse nuk zbulon
drejtpërdrejt pasojat . Bullizmi kibernetik ka nje sere karakteristikash. Së
pari, ajo ka anonimitet dhe një karakter jo-ballë për ballë. Identitetet e
sulmit nga ngacmimi në internet janë anonime dhe tiparet e ngacmimit në
internet i pengojnë ata të shohin reagime emocionale nga viktimat, të tilla si
zemërimi, ankthi dhe nervozizmi. Për këtë arsye, edhe ngacmimi në internet pa
dashje, aksidentale nuk mund të përmbahet menjëherë. Në të kundërt, komunikimi
ballë për ballë, ku dikush mund të shohë ndryshimet e mimikes ,dhe emocionet e
viktimave, mund të rregullohet në përputhje me reagimin e personit tjetër. Kur
ngacmohet jashtë linje, edhe komunikimi joverbal i kryerësit ofron një të dhënë
shoqërore, kështu që qëllimi i tij mund të lexohet. Në hapësirën kibernetike,
mungesa e komunikimit ballë për ballë çon në më pak mundësi për të dhëna
shoqërore. Anonimati dhe tipari jo-ballë për ballë mund ta bëjnë më të lehtë
harrimin e aspekteve njerëzore të synimit të ngacmimit në internet, duke e bërë
autorin e veprës më agresiv. Së dyti, kryesi i veprës ka akses për viktimën
përtej kohës dhe vendit. Hapësira kibernetike mund të arrihet në çdo kohë dhe
kudo nga një sulmues për sa kohë që pajisjet elektronike të viktimës janë të
ndezura. Ngacmimi në internet dhe ngacmimi jashtë linje ,të dy kanë një ndikim
negativ në viktimën, por viktimat e ngacmimit tradicional mund të paktën të
marrin frymë nëse largohen nga skena e ngacmimit. Sidoqoftë, viktimat e
ngacmimit në internet mendojnë se nuk ka vend të sigurt 365 ditë në vit.
Viktimat mund të fikin kompjuterët ose celularët e tyre, por posa të ndizin
përsëri pajisjet e tyre, shkrimet dhe teksti makth shfaqen përsëri. Ngacmimi në
internet ka gjasa të vazhdojë si “ngacmim pa ndalim” sepse as autori
dhe as viktima nuk janë të lidhur në hapësirën dhe kohën fizike. Karakteristika
e tretë është një zgjatim i dhunës reale. Ngacmimi në internet ndodh kryesisht
në lidhje me realitetin, sepse hapësira kibernetike dhe hapësira reale janë në
një vijë të vazhdueshme. Hapësira kibernetike shkakton veprime hakmarrjeje për
provokimin e personit më lehtë sesa në realitet. Ndonjëherë, hakmarrja për një
përvojë të vërtetë realizohet në hapësirën kibernetike. Karakteristika
përfundimtare është vështirësia në njohjen e pasojave. Në një situatë
tradicionale ngacmimi midis adoleshentëve, autori i krimit kërcënon viktimën që
të mos informojë prindërit ose mësuesin e tij. Sidoqoftë, me ngacmim në
internet është e lehtë të fshehësh faktin se viktima po ngacmohet. Kjo pasi
vetë viktima duhet të izolohet nga pajisja dixhitale. Kështu, ngacmimi në
internet shpesh çon në situata shumë serioze për të cilat prindërit ose
mësuesit nuk jane ne dijeni.
Për të zgjidhur ngacmimet kibernetike tek adoleshentët, zakonishit propozohet
si me poshte . Së pari, mënyra më e mirë për të zgjidhur kesi lloj ceshtjesh
tek adoleshentët është parandalimi, jo shërimi. Ajo që nevojitet mbi të gjitha
për parandalimin është forcimi i edukimit të etikës së informacionit dhe
komunikimit për ta.Eshtë e nevojshme të sigurohen programe pas shkollës dhe
leksione të ndryshme speciale, si dhe arsim publik i ofruar nga shkollat. Së
dyti, duhet të sigurohen mjete të ndryshme për viktimat e ngacmimit në internet
për të raportuar pasojat e tyre me drejtësi. Me fjalë të tjera, ata duhet të
jenë në gjendje të raportojnë abuzimin shpejt përmes peticioneve civile në
internet, dhe ata gjithashtu duhet të dinë procesin e trajtimit të raportit të
tyre në mënyrë transparente. Së treti, adoleshentët duhet të inkurajohen të
përdorin media jo në kohë reale . Në rastin e mediave jo në kohë reale, ata
mund të përmbahen nga veprimet e tyre dhe gjithashtu të anulojnë veprimet e
tyre. Së katërti, duhet të ketë më shumë mundësi për të përmirësuar
ndërveprimin me prindërit në shtëpi, dhe një larmi programesh duhet të ofrohen
për të rritur besimin me miqtë.
- Dorentina Zema, Perfaqësuese e Forumit Rinor të Egos.
